Nasz kapitałogeniczny świat Kryzysy klimatyczne, polityka klasowa i projekt ucywilizowania

Main Article Content

Jason W. Moore

Abstrakt

Żyjemy w czasach antropogenicznego kryzysu klimatycznego. Ale czy na pewno? Szkic pokazuje, jak w krwawej łaźni zmilitaryzowanej akumulacji i podboju po 1492 r. ukształtował się na wskroś nowoczesny fetysz „ludzkości”. Twierdzenie, że to Antropos napędza kryzys klimatyczny, implikuje aktora historycznego, który nie istnieje. Rzeczywistość jest odmienna: ludzkość nie robi niczego. Historię tworzą określone grupy ludzi – imperia, klasy, instytucje religijne, armie, finansiści. Artykuł określa antropocen jako coś więcej niż kiepską historię – choć ucieczka od historii światowej ma tu kluczowe znaczenie. Dowodzi, że dzisiejszy antropocen jest jednym z filarów ekologizmu bogatych. Jego korzenie historyczne tkwią w projekcie ucywilizowania oraz w niedawnym, powstałym po 1970 r. ekologizmie „statku kosmicznego Ziemia”. Zarówno Ekologizm, jak i współczesna moda na antropocen dążą przede wszystkim do jednego: zrzucenia winy z kapitalizmu jako głównego sprawcy kryzysu ekologicznego. Od samego początku Ekologizm unikał „nazywania systemu po imieniu”. Tylko określenie kryzysu klimatycznego jako „kapitałogenicznego” – „spowodowanego przez kapitał” – pozwoli nam stworzyć skuteczną socjalistyczną politykę sprawiedliwości klimatycznej.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Moore, Jason W. 2023. „Nasz kapitałogeniczny świat: Kryzysy Klimatyczne, Polityka Klasowa I Projekt Ucywilizowania”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica 11 (czerwiec):123-51. https://doi.org/10.24917/23534583.11.8.
Dział
Studia i szkice
Biogram autora

Jason W. Moore - Binghamton University

Jason W. Moore – zajmuje się geografią historyczną i historią środowiskową, profesor socjologii na Binghamton University, gdzie pełni funkcję koordynatora World‑Ecology Research Group. Jest także współkoordynatorem World‑Ecology Research Network. Jego książki i szkice obejmują m.in. Capitalism in the Web of Life (Verso, 2015) oraz napisaną wspólnie z Rajem Patelem A History of the World in Seven Cheap Things (University of California Press, 2017). Jego szkice popularyzatorskie oraz akademickie, które zostały opublikowane w ponad 20 językach, można znaleźć na stronie internetowej https://jasonwmoore.com/. Kontakt: jwmoore@binghamton.edu.

Bibliografia

Anderson Perry, Passages from Antiquity to Feudalism, New Left Books, London 1974.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Antonacci John P., Periodizing the Capitalocene as Polemocene, „Journal of World-Systems Research” 2021, nr 2(27), s. 439–467.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu, red. Jason W. Moore, przeł. Krzysztof Hoffmann, Patryk Szaj, Weronika Szwebs, Wydawnictwo WBPiCAK, Poznań 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Barnosky Anthony D. i in., Approaching a State Shift in Earth’s Biosphere, „Nature” 2012, nr 486 (7401), s. 54–58.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bethencourt Francisco, Racisms, Princeton University Press, Princeton 2013.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Beyond Germs, red. Catherine M. Cameron, Paul Kelton, Alan C. Swedlund, University of Arizona Press, Tucson 2015.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bois Guy, Against the neo-Malthusian orthodoxy, „Past & Present” 1978, nr 79, s. 60–69.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bourdieu Pierre, Wacquant Loïc, An Invitation to Reflexive Sociology, University of Chicago Press, Chicago 1992.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Brand Ulrich, Wissen Markus, The imperial mode of living, Verso, London 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Braudel Fernand, European Expansion & Capitalism, 1450–1650, w: Contemporary Civilization Staff of Columbia College, Columbia University, red. Chapters in Western Civilization, Columbia University Press, New York 1961, s. 245–288.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Braverman Harry, Labor and Monopoly Capital, Monthly Review Press, New York 1974.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Brecher Jeremy, Against Doom, PM Press, Oakland 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Brenner Robert, Agrarian class structure and economic development in pre-industrial Europe, „Past & Present” 1976, nr 70, s. 30–75.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Brenner Robert P., The Low Countries in the Transition to Capitalism, „Journal of Agrarian Change” 2001, nr 2(1), s. 169–241.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Brockington Dan, Fortress Conservation, Indiana University Press, Bloomington 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Brundtland Gro Harlem, Our Common Future, Oxford University Press, Oxford 1987.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Carson Rachel, Silent Spring, Houghton Mifflin, Boston 1962.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ceballos Gerardo i in., Accelerated modern human–induced species losses, „Science Advances” 2015, nr 1(5), https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4640606/ [dostęp: 2023/01/26].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Chwałczyk Franciszek, Around the Anthropocene in Eighty Names, „Sustainability” 2020, nr 12(11), s. 44–58.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Crutzen Paul J., Stoermer Eugene F., The Anthropocene, „IGBP Newsletter” 2000, nr 41, s. 17–18.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Dale Gareth, Karl Polanyi: The Limits of the Market, Polity, Cambridge 2010.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Dauvergne Peter, Environmentalism of the Rich, MIT Press, Cambridge 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Dawson Ashley, Extinction, OR Books, New York 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Dean Jodi, The Communist Horizon, Verso, London 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Degroot Dagomar, The Frigid Golden Age, Cambridge University Press, Cambridge 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Dowie Mark, Losing Ground, MIT Press, Cambridge 1996.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Dryzek John S., Pickering Jonathan, The Politics of the Anthropocene, Oxford University Press, Oxford 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ehrlich Paul R. [i Anne H. Ehrlich], The Population Bomb, Ballantine, New York 1968.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ehrlich Paul R., Ehrlich Anne H., The Environmental Dimensions of National Security, w: Global Problems and Common Security, red. Josef Rotblat, Vitalii I. Goldanskii, Springer, Berlin 1989, s. 180–190.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Federici Silvia, Caliban and the Witch, Autonomedia, Brooklyn 2004.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Federici Silvia, Kobiety – dzicy Europy, przeł. Krzysztof Król, „Mały Format” 2021, nr 4–6, http://malyformat.com/2021/07/kobiety‑dzicy‑europy/ [dostęp: 2023/01/26].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Federici Silvia, Revolution at Point Zero, PM Press, Oakland 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ferguson James, The anti-politics machine, Cambridge University Press, Cambridge 1990.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Fields Barbara J., Slavery, Race and Ideology in the United States of America, „New Left Review” 1990, nr I/181, s. 95–118.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Fraser Nancy, Behind Marx’s Hidden Abode, „New Left Review” 2014, nr II/86, s. 55–72.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Fukuyama Francis, Koniec historii, przeł. Tomasz Bieroń, Marek Wichrowski, Zysk i S‑ka, Poznań 1996.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Fuller Buckminster, Operating Manual for Spaceship Earth, Southern Illinois University Press, Carbondale 1969.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Genovese Eugene D., From Rebellion to Revolution, Louisiana State University Press, Baton Rouge 1981.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Habermas Jürgen, Unaukowiona polityka a opinia publiczna, w: tegoż, Teoria i praktyka, przeł. Małgorzata Łukasiewicz, Zdzisław Krasnodębski, PIW, Warszawa 1983, s. 402–422.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Hage Ghassan, Is Racism an Environmental Threat?, Polity, Cambridge 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Hardin Garret, The Tragedy of the Commons, „Science” 1968, nr 162, s. 1243–1248.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Hari Johann, The Wrong Kind of Green, „The Nation”, 22.03.2010.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Harvey David, The Condition of Postmodernity, Blackwell, Oxford 1989.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Headrick Daniel, The Tools of Empire, Oxford University Press, Oxford 1981.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Hobsbawm Eric, Wiek rewolucji. 1789–1848, przeł. Katarzyna Gawlicz, Marek Starnawski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2014.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Klein Naomi, To zmienia wszystko. Kapitalizm kontra klimat, przeł. Hanna Jankowska, Katarzyna Makaruk, Muza, Warszawa 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ladurie Emmanuel Le Roy, Valerie Daux, The climate in Burgundy and elsewhere, from the fourteenth to the twentieth century, „Interdisciplinary Science Reviews” 2008, nr 1(33), s. 10–24.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Latour Bruno, Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej, przeł. Maciej Gdula, Oficyna Naukowa, Warszawa 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Levitt Tom, Conservation International ‘agreed to greenwash arms company’, „The Ecologist”, 11.05.2011, https://theecologist.org/2011/may/11/conservation‑international‑agreed‑greenwash‑arms‑company [dostęp: 2023/01/26].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lewis Simon L., Maslin Mark A., Defining the Anthropocene, „Nature” 2015, nr 519, s. 171–180.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lewis Simon L., Maslin Mark A., The Human Planet, Pelican, London 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lewontin Richard C., Rose Steve, Kamin Leon J., Not in Our Genes, Pantheon, New York 1984.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lilley Sasha, McNally David, Yuen Eddie, Davis James, Catastrophism, PM Press, Oakland 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Linebaugh Peter, Rediker Marcus, The Many‑Headed Hydra, Beacon, Boston 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Liu Catherine M., The Virtue Hoarders, University of Minnesota Press, Minneapolis 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Malm Andreas, Fossil Capital, Verso, London 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Małowist Marian, Western Europe, Eastern Europe and World Development 13th‑18th Centuries, Brill, Leiden 2010.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Marks Karol, Wprowadzenie do krytyki ekonomii politycznej, przeł. Antoni Bal, Samokształceniowe Koło Filozofii Marksistowskiej, Warszawa 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Marks Karol, Zarys krytyki ekonomii politycznej, przeł. Zygmunt J. Wyrozembski, Książka i Wiedza, Warszawa 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Marks Karol, Engels Fryderyk, Ideologia niemiecka, w: tychże, Dzieła, t. 3, przeł. Kazimierz Błeszyński, Salomon Filmus, Książka i Wiedza, Warszawa 1961, s. 13–618.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Marks Karol, Engels Fryderyk, Manifest Partii Komunistycznej, przeł. Tadeusz Zabłudowski, w: tychże, Dzieła, t. 4, Książka i Wiedza, Warszawa 1962, s. 511–549.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

McLuhan Marshall, At the moment of Sputnik the planet became a global theater in which there are no spectators but only actors, „Journal of Communication” 1974, nr 1(24), s. 48–58.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

McNeill John R., Engelke Peter, The Great Acceleration, Harvard University Press, Cambridge 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mies Maria, Patriarchy and Accumulation on a World Scale, Zed, London 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mintz Sidney W., Sweetness and Power, Penguin, New York 1985.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Anthropocene, Capitalocene & the Flight from World History, „Nordia” 2022, nr 2(51), s. 123–146.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Anthropocenes & the Capitalocene Alternative, „Azimuth” 2017, nr 5, s. 71–80.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Beyond Climate Justice, w: The Way Out of the Climate Crisis, Walther König Press, Vienna 2022.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Capitalism in the Web of Life, Verso, London 2015.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Cheap Food & Bad Climate, „Critical Historical Studies” 2015, nr 1(2), s. 1–42.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Confronting the Popular Anthropocene, „New Geographies” 2017, nr 9, s. 186–191.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Das Planetare Proletariat im Planetaren Inferno, „LfB: Literaturforum im Brecht‑Haus” 2021, nr 6, s. 4–11.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Del gran abaratamiento a la gran implosión, „Relaciones Internacionales” 2021, nr 47, s. 11–52.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Ecology and the Rise of Capitalism, rozprawa doktorska, Berkeley, University of California 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., El hombre, la naturaleza y el ambientalismo de los ricos, w: Pensar la ciencia de otro modo, red. Francisco Herrera, Daniel Lew, Nerliny Carucí, Mincyt, Caracas 2022, s. 55–82.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Empire, Class & The Origins Of Planetary Crisis: The Transition Debate in the Web of Life, „Esboços” 2021, nr 28, s. 740–763.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Global Capitalism in the Great Implosion, w: William I. Robinson, Can Global Capitalism Endure?, Clarity Press, Atlanta 2022, s. IX–XXIV.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., How to Read Capitalism in the Web of Life, „Journal of World-Systems Research” 2022, nr 1(28), s. 153–168.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Madeira, Sugar, & the Conquest of Nature in the ‘First’ Sixteenth Century, Part I, „Review” 2009, nr 4(32), s. 345–390.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Madeira, Sugar, & the Conquest of Nature in the ‘First’ Sixteenth Century, Part II, „Review” 2010, nr 1(33), s. 1–24.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Metabolic Rift or Metabolic Shift?, „Theory & Society” 2017, nr 4(46), s. 285–318.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Narodziny Taniej Natury, przeł. Krzysztof Hoffmann, w: Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu, red. Jason W. Moore, przeł. Krzysztof Hoffmann, Patryk Szaj, Weronika Szwebs, Wydawnictwo WBPiCAK, Poznań 2021, s. 97–136.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Nature & the Transition from Feudalism to Capitalism, „Review” 2003, nr 2(26), s. 97–172.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Power, Profit and Prometheanism, Part I: Method, Ideology and the Violence of the Civilizing Project, „Journal of World‑Systems Research” 2022, nr 21(2), s. 1–12.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Putting Nature to Work, w: Supramarkt, red. Olaf Arndt, Cecilia Wee, Irene Books, Gothenburg 2015, s. 69–117.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Raumschiffe und Sklavenschiffe: Die kapitalische Weltokologies 1492–2030, w: Kapitalismus und Nachhaltigkeit, red. Sighard Neckel, Philipp Degens, Sarah Lenz, Campus Verlag, Frankfurt 2022, s. 21–38.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Remaking Work, Remaking Space, „Antipode” 2002, nr 2(34), s. 176–204.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Slaveship Earth & the World‑Historical Imagination in the Age of Climate Crisis, „PEWS News”, Summer 2018, s. 1–4.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., The Capitalocene & Planetary Justice, „Maize” 2019, nr 6, s. 49–54.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., The Capitalocene, Part I, „Journal of Peasant Studies” 2017, nr 3(44), s. 594–630.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., The Capitalocene, Part II, „Journal of Peasant Studies” 2018, nr 2(45), s. 237–279.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., The Crisis of Feudalism: An Environmental History, „Organization & Environment” 2002, nr 3(15), s. 296–317.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., The Modern World‑System as Environmental History?, „Theory & Society” 2003, nr 3(32), s. 307–377.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., The Opiates of the Environmentalists?, „Abstrakt”, listopad 2021, https://www.abstraktdergi.net/opiates-of-the-environmentalists-anthropocene-illusions-planetary‑management‑the‑capitalocene‑alternative/ [dostęp: 2023/01/26].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., The Value of Everything?, „Review” 2017, nr 3–4(37), s. 245–292.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Transcending the Metabolic Rift, „Journal of Peasant Studies” 2011, nr 1(38), s. 1–46.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Über die Ursprünge unserer ökologischen Krise, „Prokla” 2016, nr 185, s. 599–619.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., Waste in the Limits to Capital: How Capitalism Lays Waste to the Web of Life, and Why It Can’t Stop, „Emancipations” 2022, nr 1(2), s. 1–45.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Moore Jason W., World Accumulation and Planetary Life, or, Why Capitalism Will Not Survive Until the “Last Tree is Cut”, „IPPR Progressive Review” 2017, nr 3(24), s. 176–204.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Nixon Richard, Annual Message to the Congress on the State of the Union, 22.01.1970, https://www.presidency.ucsb.edu/documents/annual-message-the-congress-the-state-the‑union‑2 [dostęp: 2023/01/26].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Patel Raj, Moore Jason W., A History of the World in Seven Cheap Things, University of California Press, Berkeley 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Patterson Thomas C., Inventing Western Civilization, Monthly Review Press, New York 1997.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Plumwood Val, Feminism and the Mastery of Nature, Routledge, New York 1993.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Polanyi Karl, Wielka transformacja. Polityczne i ekonomiczne źródła naszych czasów, przeł. Maria Zawadzka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Rai Milan, Columbus in Ireland, „Race & Class” 1993, nr 4(34), s. 25–34.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Robertson Thomas, The Malthusian Moment, Rutgers University Press, New Brunswick 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Robinson Cedrick, Black Marxism, Zed, London 1983.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Rockström Johan i in., Planetary Boundaries, „Ecology and Society” 2009, nr 2 (14), https://ecologyandsociety.org/vol14/iss2/art32/ [dostęp: 2023/01/26].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Salvage Collective, The Tragedy of the Worker, Verso, London 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Selwyn Benjamin, Miyamura Satoshi, Class Struggle or Embedded Markets?, „New Political Economy” 2014, nr 5(19), s. 639–661.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Skocpol Theda, States and Social Revolutions, Cambridge University Press, Cambridge 1979.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Steffen Will, Crutzen Paul J., McNeill John R., The Anthropocene, „AMBIO” 2007, nr 8(36), s. 614–621.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Steffen Will, Grinevald Jacques, Crutzen Paul J., McNeill John R., The Anthropocene: Conceptual
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

and Historical Perspective, „Philosophical Transactions of the Royal Society A” 2011, nr 369, s. 842–867.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Sutoris Peter, The term ‘Anthropocene’ isn’t perfect – but it shows us the scale of the environmental crisis we’ve caused, „The Conversation”, 20.10.2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Taibi Matt, America’s Intellectual No‑Fly Zone, „Scheerpost”, 20.04.2022, https://scheerpost.com/2022/04/20/matt‑taibbi‑americas‑intellectual‑no‑fly‑zone/ [dostęp: 2023/01/26].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Tawney R.H., Religion & the Rise of Capitalism, Harcourt, Brace & Company, New York 1926.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

The Transition from Feudalism to Capitalism, red. Rodney H. Hilton, New Left Books, London 1976.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wainwright Joel, Mann Geoff, Climate Leviathan, Verso, London 2018.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wallerstein Immanuel, Europejski uniwersalizm. Retoryka władzy, przeł. Adam Ostolski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wallerstein Immanuel, Historical Capitalism, with Capitalist Civilization, Verso, London 1995.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wallerstein Immanuel, Nowoczesny system‑świat, przeł. Adam Ostolski, w: Współczesne teorie
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

socjologiczne, red. Aleksandra Jasińska‑Kania, Lech Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006, s. 747–753.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wallerstein Immanuel, The Agonies of Liberalism, „New Left Review” 1994, nr I/204, s. 3–17.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wallerstein Immanuel, The Modern World‑System I, Academic Press, New York 1974.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Watts Jonathan, Johan Rockström: ‘We need bankers as well as activists… we have 10 years to cut emissions by half’, „The Guardian”, 29.05.2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Webb Walter P., The Great Frontier, University of Texas Press, Austin 1964.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Werlhof Claudia von, On the concept of nature and society in capitalism, w: Maria Mies, Veronika
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bennholdt-Thomsen, Claudia von Werlhof, Women: the last colony, Zed, London 1988, s. 96–112.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Williams Michael, Deforesting the Earth, University of Chicago Press, Chicago 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wolford Wendy, The Plantationocene, „Annals of the American Association of Geographers” 2021, nr 6(111), s. 1622–1639.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wood Ellen M., The Retreat from Class, Verso, London 1985.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wynter Sylvia, Unsettling the Coloniality of Being/Power/Truth/Freedom, „CR: The New Centennial Review” 2003, nr 3(3), s. 257–337.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##