Język lodu, wody i łez Żałoba klimatyczna jako empatyczna świadomość antropocenu
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
Zmiany klimatu to wciąż rosnące straty ekologiczne. Językiem antropocenu pomału staje się więc język żałoby – żałoby klimatycznej zdefiniowanej jako stan odczuwany w związku z doświadczanymi lub antycypowanymi stratami środowiska (Cunsolo). Jej wyrazem są symboliczne pogrzeby lodowców, w czasie których żałobnicy empatycznie rozszerzają pojęcie żałoby na byty pozaludzkie. Analizując rolę tych uroczystości na przykładzie pożegnania lodowca Ok oraz dyskursu wokół opłakiwania strat ekologicznych, autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie o potencjał żałoby klimatycznej jako katalizatora zmian.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej nieograniczonej w czasie - zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.
POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach Creative Commons Attribution CC-BY 4.0. (uznanie autorstwa). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).
Bibliografia
Butler Judith, Precarious Life. The Powers of Mourning, Verso, Londyn-Nowy Jork 2004.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Doka Kenneth J., Disenfranchised grief: Recognizing hidden sorrow, Lexington Books, Lexington 1989.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Cunsolo Ashlee, Karen Landman, Mourning Nature: Hope at the Heart of Ecological Loss and Grief, McGill-Queen’s University Press, Quebec 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Cunsolo Ashlee, Ellis, Neville R. Ecological grief as a mental health response to climate change-related loss. “Nature Climate Change” 2018, nr. 8, s. 275-281.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Cunsolo Willox Ashlee, A., Climate Change as the Work of Mourning, „Ethics and the Environment”, 2021, nr. 17 (2), s. 137-164.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Holleman Marybeth, How to Grieve a Glacier, „ISLE: Interdisciplinary Studies in Literature and Environment”, 25 (2), 2018, s. 441-442. doi.org/10.1093/isle/isy046. Tłumaczenie na język polski: Aleksandra Czyżewska-Felczak i Jagoda Mytych.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jamail Dahr, Koniec lodu. Jak odznaleźć sens w byciu świadkiem katastrofy klimatycznej, przeł. Aleksandra Paszkowska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jasikowska Katarzyna, Pałasz, Michał, Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Biblioteka Jagiellońska, Kraków 2022. Publikacja dostępna na stronie: za512.uj.edu.pl.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Magnason Andri Snær, O czasie i wodzie, przeł. Jacek Godek, Karakter, Kraków 2020.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mańczak Julia, Małecki Jakub, Początek końca? Rozmowy o lodzie i zmianie klimatu, Znak Litera Nova, Kraków 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mytych Jagoda, Żałoba klimatyczna, w: Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk, red. K. Jasikowska, M. Pałasz, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Biblioteka Jagiellońska, Kraków 2022.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lesley Head, The Anthropoceneans, “Geographical Research”, 2015, nr. 53, s. 313-320.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Nixon Rob, Slow Violence and the Environmentalism of the Poor, Harvard University Press, Cambridge 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lebda Małgorzata, Mer de Glace, Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Not OK (A Little Movie About a Small Glacier at the End of the World) (2018). Reż. D. Boyer, Cymene Howe: notokmovie.com.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Twila Moon, Embracing Ice: A Story for Action, TEDxBigSky, YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=tpf3wCxu2cw&ab_channel=TEDxTalks [data dostępu: 14.07.2022].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Źródła internetowe:
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
AFP (2019), Iceland Holds Funeral for First Glacier Lost to Climate Change, „Guardian”: theguardian.com/world/2019/aug/19/iceland-holds-funeral- -for-first-glacier-lost-to-climate-change, [data dostępu: 14.07.2022].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
AFP (2019), Pizol Glacier. Swiss Hold Funeral for Ice Lost to Global Warming, BBC: bbc.com/news/world-europe-49788483, [data dostępu: 14.07.2022].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Grey Louise, Icecap photo shows 'mother nature in tears, Telegraph, 2.09.2009, http://www.telegraph.co.uk/earth/earthnews/6127552/Icecap-photo-shows-mother-nature-in-tears.html [data dostępu: 14.07.2022].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
„Jökullinn“ Ok er ekki lengur jökull, https://www.ruv.is/frett/jokullinn-ok-er-ekki-lengur-jokull [data dostępu: 14.07.2022]
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Norwegian Glacier is the Crying Face of Mother Nature, https://www.reddit.com/r/NatureIsFuckingLit/comments/bn44yl/norwegian_glacier_is_the_crying_face_of_mother/ [data dostępu: 14.07.2022].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rice University, A Plaque Placed at the Former Location of the Icelandic Okjökull Glacier, which Disappeared Due To Climate Change, Wikipedia 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##