Teatralizacja świata jako wyznacznik odmiany gatunkowej powieści (Zwariowane miasto, Wteatrwstąpienie, Biała noc miłości)

Article Sidebar

pdf
DOI: https://doi.org/10.24917/23534583.7.11
Słowa kluczowe:
20th-century novel, theatralization, metatheatricality, theatrum mundi topos, autorepresentation, autobiographism powieść XX wieku, teatralizacja, metateatralność, topos teatrum mundi, autotematyzm, autobiografizm

Main Article Content

Anna Sobiecka
Akademia Pomorska w Słupsku
https://orcid.org/0000-0001-5155-0393

Abstrakt

Artykuł charakteryzuje wybrane powieści XX wieku, których tematem staje się teatr oraz zasada teatralizacji powieściowego świata przedstawionego. Wybrane utwory (Zwariowane miasto Jana Wiktora, Wteatrwstąpienie (rzecz o aktorze - romans nietypowy) Jerzego Ronarda Bujańskiego oraz Biała noc miłości. Opowieść teatralna Gustawa Herlinga-Grudzińskiego) sugerują, że proces teatralizacji fikcjonalnej rzeczywistości stanowi zarówno dominantę kompozycyjną charakteryzowanych tekstów, jak również cechę immanentnie wpisaną w strukturę epickiego świata. Punktem odniesienia dla rozważań analitycznych staje się koncepcja „teatralizacji życia” Mikołaja Jewreinowa, wyrastająca z antynaturalistycznej teorii teatru przełomu XIX i XX wieku.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Sobiecka, Anna. 2019. „Teatralizacja świata Jako Wyznacznik Odmiany Gatunkowej powieści (Zwariowane Miasto, Wteatrwstąpienie, Biała Noc miłości)”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica 7 (grudzień):150-64. https://doi.org/10.24917/23534583.7.11.
Numer
Tom 7 (2019): Retoryczność (w) teorii. Teatr i Kosmos jako metafory w dyskursie literaturoznawczym
Dział
Studia i szkice

Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej nieograniczonej w czasie - zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.  

POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach Creative Commons Attribution CC-BY 4.0. (uznanie autorstwa). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).

Biogram autora

Anna Sobiecka - Akademia Pomorska w Słupsku

Dr hab., prof. Akademii Pomorskiej w Słupsku, literaturoznawca i teatrolog, autorka monografii poświęconych dramatopisarstwu Michała Bałuckiego (Michał Bałucki i teatr. Wybrane problemy i aspekty (2006); Bałucki na scenie 1867–1901, 2007) oraz monograficznych opracowań związanych z teatrem słupskim (Dzieje teatru w Słupsku 1945–2008. Zarys historyczno-dokumentacyjny, 2009; Teatr w Słupsku. Instytucja artystyczna, 2012; Teatr w Słupsku. Historie (o)powiedziane, 2017). Redaktorka tomów zbiorowych: Szekspir(y) Żurowskiego (2014) oraz Teatr w Słupsku. Przedstawienia (2014). Zainteresowania badawcze skupia wokół historii teatru oraz dramatu polskiego XIX i XX wieku, najnowszej polskiej dramaturgii, zagadnień związanych z teatrem lokalnym, a także pograniczem badań teatralnych i literaturoznawczych (np. powieść teatralna).

Bibliografia

Bujański Jerzy Ronard, Wteatrwstąpienie (rzecz o aktorze – romans nietypowy), Wydawnictwo Literackie, Kraków 1981.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Goffman Ervin, Człowiek w teatrze życia codziennego, przeł. Helena Datner-Śpiewak, Paweł Śpiewak, oprac. i słowem wstępnym poprzedził Jerzy Szacki, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1977.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Gombrowicz Witold, Dziennik 1953–1956, Wydawnictwo Literackie, Kraków – Wrocław 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Herling-Grudziński Gustaw, Biała noc miłości. Opowieść teatralna, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1999.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Jewreinow Mikołaj, Teatralizacja życia. Ex Cathedra, przeł. Natalia Woroszylska, „Dialog” 2008, nr 7/8, s. 187–213.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Jewreinow Mikołaj, W stronę filozofii teatru, przeł. Julia Holewińska, „Konteksty” 2006, nr 2, s. 172.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kryński Stanisław, Artysta – świat. W kręgu międzywojennej powieści o artyście, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mitzner Piotr, Hasło: Jewreinow. Patrz również: zbawienie ludzkości, „Dialog” 2008, z. 7/8, s. 118–121.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Niewolak-Krzywda Anna, Twórczość literacka Jana Wiktora, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Rzeszowie, Rzeszów 1991.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Sielicki Franciszek, Mikołaj Jewreinow w Polsce, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, nr 194: „Slavica Wratislaviensia IV” 1974, s. 63–76.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Sobiecka Anna, Powieść teatralna a postawa autobiograficzna, w: Autobiografizm i okolice. Prace ofiarowane profesor Małgorzacie Czermińskiej, red. Tadeusz Sucharski, Bernadetta Żynis, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku, Słupsk 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Sobiecka Anna, Strategie biografizacyjne w polskiej powieści teatralnej XX wieku, w: Tropy biograficzne. Bieg życia w narracjach literackich i kulturowych, red. Jakub Knap, Magdalena Roszczynialska, Katarzyna Wądolny-Tatar, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Kraków 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Sokół Lech, Herlinga-Grudzińskiego opowieść teatralna. Uwagi stojącego z boku, „Dialog” 2000, nr 6, s. 160–163.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Śliwowscy Wiktoria i René, Mikołaja Jewreinowa związki z Polską, „Pamiętnik Teatralny”, 1980, z. 3–4, s. 393–412.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Świontek Sławomir, Norwidowski teatr świata, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1983.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Węgrzyniak Rafał, Jewreinow w polskim teatrze, „Dialog” 2008, z. 7/8, s. 214–223.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wiktor Jan, Zwariowane miasto, Wydawnictwo Polskie R. Wegnera, Poznań 1931.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##