Zagadnienie konstrukcji romantycznego cyklu lirycznego. Przypadek Mickiewicza (Sonety krymskie), Norwida (Vade-mecum) i Baudelaire’a (Kwiaty zła)

Main Article Content

Grzegorz Igliński
https://orcid.org/0000-0002-1548-9211

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest konfrontacja trzech cykli poetyckich w celu wydobycia podobieństw i różnic dotyczących układu wierszy. Podjęto kwestię reguł obowiązujących w tego typu konstrukcjach. Obok tak reprezentatywnych tytułów, jak Sonety krymskie Adama Mickiewicza i Vade-mecum Cypriana Norwida, uwzględniono tom Charles’a Baudelaire’a Kwiaty zła (z powodu częstego zestawiania go z cyklem Norwidowskim). Omawiane są czynniki stanowiące o spójności wierszy ze sobą (w ramach każdego z tych zbiorów) oraz proponowane przez badaczy idee architektoniczne, które decydują o porządku danego cyklu. Rozważania prowadzą do wniosku, że dopuszczalne są różne możliwości łączenia tekstów ze sobą i tworzenia mniejszych grup wierszy (podcykli czy minicykli) w zestawie autorskim. Cykle poetyckie z reguły charakteryzują się bowiem „wieloznacznością” kompozycyjną i można dopatrywać się w nich rozmaitych związków formalnych lub tematycznych między pojedynczymi tekstami. Zależy to poniekąd od interpretacji każdego z ogniw, jak i całości zbioru.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Igliński, Grzegorz. 2019. „Zagadnienie Konstrukcji Romantycznego Cyklu Lirycznego. Przypadek Mickiewicza (Sonety krymskie), Norwida (Vade-Mecum) I Baudelaire’a (Kwiaty zła)”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica 7 (grudzień):94-122. https://doi.org/10.24917/23534583.7.8.
Dział
Studia i szkice
Biogram autora

Grzegorz Igliński - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

prof. dr hab.; Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Humanistyczny. Reprezentant nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, specjalizuje się w badaniach nad literaturą okresu Młodej Polski i modernizmu europejskiego przełomu XIX i XX wieku. Najważniejsze monografie: Świadomość grzechu, cierpienia i śmierci w „Hymnach” Jana Kasprowicza (Olsztyn 1996); Pieśni wieczystej tęsknoty. Liryka Jana Kasprowicza w latach 1906–1926 (Olsztyn 1999); Magia serca i słowa w modernistycznych snach i wizjach (Warszawa 2005); Antyk – chrześcijaństwo – poezja. Rozważania o twórczości Jana Kasprowicza (Olsztyn 2014); Faun – Pan – satyr. Wyobraźnia fauniczna w poezji i sztuce Młodej Polski (Olsztyn 2018).

Bibliografia

Baudelaire Charles, Kwiaty zła, wybór Maria Leśniewska, Jerzy Brzozowski, red. i posłowie Jerzy Brzozowski, przeł. Zbigniew Bieńkowski i in., [wyd. dwujęzyczne], Wydawnictwo Literackie, Kraków 1990.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Baudelaire Charles, Rozmaitości estetyczne, wstęp i przeł. Joanna Guze, komentarz i przypisy Claude Pichois przeł. Jan Maria Kłoczowski, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Baudelaire Charles, Sztuka romantyczna, wstęp Andrzej Kijowski, komentarz i przypisy Claude Pichois, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mickiewicz Adam, Dzieła, komitet red. Zbigniew Jerzy Nowak i in., t. 1: Wiersze, oprac. Czesław Zgorzelski, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1993 (Wydanie Rocznicowe 1798–1998).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Norwid Cyprian, Vade-mecum, oprac. Józef Fert, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1990.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Sonet polski. Wybór tekstów, wstępem i objaśnieniami zaopatrzył Władysław Folkierski, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1925.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Adamiec Marek, Cypriana Norwida „świat na opak”, w: Cyprian Norwid. W setną rocznicę śmierci poety. Materiały z sesji poświęconej życiu i twórczości C. Norwida (27–29 października 1983), red. Stanisław Burkot, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1991, s. 76–108.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Adamski Jerzy, Historia literatury francuskiej. Zarys, wyd. 3 popr. i rozsz., Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1989.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Béguin Albert, Dusza romantyczna i marzenie senne. Esej o romantyzmie niemieckim i poezji francuskiej, przeł. Tomasz Stróżyński, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Brzozowski Jerzy, Posłowie, w: Charles Baudelaire, Kwiaty zła, wybór Maria Leśniewska, Jerzy Brzozowski, red. i posłowie Jerzy Brzozowski, przeł. Zbigniew Bieńkowski i in., [wyd. dwujęzyczne], Wydawnictwo Literackie, Kraków 1990, s. 464–478.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Buś Marek, Zagadnienie „trudności” Norwida (uwagi wstępne), w: Liryka Cypriana Norwida, red. Piotr Chlebowski, Włodzimierz Toruń, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2003, s. 11–24.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Feliksiak Elżbieta, Ukryta struktura „Vade-mecum”, w: Norwid a chrześcijaństwo, red. Józef Fert, Piotr Chlebowski, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2002, s. 221–248.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Fert Józef, Poeta sumienia. Rzecz o twórczości Norwida, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1993.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Fert Józef, Wstęp, w: Cyprian Norwid, Vade-mecum, oprac. Józef Fert, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1990, s. V–CXLI.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Fieguth Rolf, Poezja w fazie krytycznej. Cykl wierszy Cypriana Norwida „Vade-mecum”, w: tegoż, Poezja w fazie krytycznej i inne studia z literatury polskiej, przeł. Katarzyna Chmielewska i in., Świat Literacki, Izabelin 2000, s. 146–195.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Fieguth Rolf, Rozpierzchłe gałązki. Cykliczne i skojarzeniowe formy kompozycyjne w twórczości Adama Mickiewicza, przeł. Miłosz Zieliński, Instytut Badań Literackich, Warszawa 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Fieguth Rolf, „Vade-mecum” Cypriana Norwida w kontekście Wiktora Hugo i Charles’a Baudelaire’a, w: tegoż, Gombrowicz z niemiecką gębą i inne studia komparatystyczne, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2011, s. 241–264.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Friedrich Hugo, Baudelaire, w: tegoż, Struktura nowoczesnej liryki. Od połowy XIX do połowy XX wieku, przeł. i opatrzyła wstępem Elżbieta Feliksiak, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978, s. 57–87.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Głowiński Michał, Ciemne alegorie Norwida, w: Cyprian Norwid. W setną rocznicę śmierci poety. Materiały z sesji poświęconej życiu i twórczości C. Norwida (27–29 października 1983), red. Stanisław Burkot, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1991, s. 179–194.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Gomulicki Juliusz Wiktor, Komentarz, w: Cyprian Norwid, Dzieła zebrane, oprac. Juliusz Wiktor Gomulicki, t. 2: Wiersze. Dodatek krytyczny, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1966, s. 725–868.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Inglot Mieczysław, Opus magnum Norwidowskiej liryki. Rzecz o „Vade-mecum”, w: tegoż, Wyobraźnia poetycka Norwida, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988, s. 53–83.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Jastrzębski Zdzisław, Pamiętnik artysty. (O „Vade-mecum” Cypriana Kamila Norwida), „Roczniki Humanistyczne” 1956–1957, t. 6, z. 1, s. 7–115.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kijowski Andrzej, Grymas Baudelaire’a, w: Charles Baudelaire, Sztuka romantyczna, wstęp Andrzej Kijowski, komentarz i przypisy Claude Pichois, Wydawnictwo Słowo/ Obraz Terytoria, Gdańsk 2003, s. 5–30.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kleiner Juliusz, Mickiewicz, t. 1: Dzieje Gustawa, wyd. 3 popr., Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1995.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kołaczkowski Stefan, Ironia Norwida, w: tegoż, Dwa studia. Fredro, Norwid, Wydawnictwo Droga, Warszawa 1934, s. 43–75.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Krukowska Halina, Cykliczność „Sonetów krymskich” Adama Mickiewicza w świetle Gastona Bachelarda koncepcji czasu poetyckiego, „Bibliotekarz Podlaski” 2013, nr 2 (27), s. 114–126 (przedruk w: tejże, „Pan Tadeusz” jako poezja czysta. Studia i szkice o Mickiewiczu, Wydawnictwo Prymat, Białystok 2016, s. 29–44).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lanson Gustave, Tuffrau Paul, Historia literatury francuskiej w zarysie, przeł. Wiera Bieńkowska, wyd. 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lyszczyna Jacek, Dynamiczna koncepcja struktury cyklu lirycznego, czyli raz jeszcze o „Sonetach krymskich”, w: Polski cykl liryczny, red. Krystyna Jakowska, Dariusz Kulesza, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2008, s. 29–35.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lyszczyna Jacek, „Vade-mecum” Cypriana Norwida – romantyczny cykl dygresyjny, w: Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze, red. Mieczysława Demska-Trębacz, Krystyna Jakowska, Radosław Sioma, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2005, s. 93–98.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mackiewicz Tomasz, „Vade-mecum” Norwida jako „dzieło otwarte”, w: Genologia Cypriana Norwida, red. Adela Kuik-Kalinowska, Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej, Słupsk 2005, s. 295–308.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Makowski Stanisław, Świat „Sonetów krymskich” Adama Mickiewicza, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1969.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Od Kochanowskiego do Mickiewicza. Szkice o polskim cyklu poetyckim, red. Bernadetta Kuczera-Chachulska, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2004.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Opacki Ireneusz, Z zagadnień cyklu sonetowego w polskim romantyzmie, w: Studia z teorii i historii poezji, red. Michał Głowiński, seria 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków 1970, s. 71–128.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Osiński Dawid Maria, Momentalność i nawrotowość cyklu jako struktury wyrażania w „Sadzie rozstajnym” Bolesława Leśmiana, czyli po co Leśmianowi cykle poetyckie, w: Stulecie „Sadu rozstajnego”, red. Urszula M. Pilch, Marian Stala, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014, s. 21–52.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Peyre Henri, Baudelaire, w: tegoż, Co to jest symbolizm?, przeł. i posłowiem opatrzył Maciej Żurowski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1990, s. 48–71.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Polski cykl liryczny, red. Krystyna Jakowska, Dariusz Kulesza, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Praz Mario, Zmysły, śmierć i diabeł w literaturze romantycznej, przeł. Krzysztof Żaboklicki, słowo wstępne Mieczysław Brahmer, wyd. 2, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2010.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Reimann Aleksandra, „Podsłuchać muzyczny motyw”. O cyklu muzyczno-poetyckim na przykładzie „Muzyki wieczorem” Jarosława Iwaszkiewicza, „Przestrzenie Teorii” 2011, nr 15, s. 199–228.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Richard Jean-Pierre, Głębia Baudelaire’a, w: tegoż, Poezja i głębia, przeł. i posłowie Tomasz Swoboda, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2008, s. 67–120.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Rzepczyński Sławomir, Norwid a nowoczesność, w: Romantyzm i nowoczesność, red. Michał Kuziak, TAiWPN Universitas, Kraków 2009, s. 185–215.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Sawicki Stefan, Współczesność Norwida, w: tegoż, Wartość – sacrum – Norwid. Studia i szkice aksjologicznoliterackie, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1994, s. 235–239.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Siwiec Magdalena, Romantyczne arcycykle orientalne: „Les Orientales” i „Sonety krymskie”, w: Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym, cz. 2, red. Michał Kuziak, Bartosz Maciejewski, TAiWPN Universitas, Kraków 2016, s. 115–130.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Siwiec Magdalena, Ze stygmatem romantyzmu. O Norwidzie i Baudelairze z perspektywy nowoczesności, „Teksty Drugie” 2014, nr 4, s. 195–214.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Trojanowiczowa Zofia, Norwid wobec Mickiewicza, w: tejże, Romantyzm. Od poetyki do polityki. Interpretacje i materiały, wybór i red. Anna Artwińska, Jerzy Borowczyk, Piotr Śniedziewski, TAiWPN Universitas, Kraków 2010, s. 17–37.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wantuch Wiesława, O poetyce cyklu lirycznego, w: Miejsca wspólne. Szkice o komunikacji literackiej i artystycznej, red. Edward Balcerzan, Seweryna Wysłouch, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985, s. 42–62.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Witkowska Alina, Cyprian Norwid, w: tejże, Wielcy romantycy polscy. Mickiewicz, Słowacki, Krasiński, Norwid, Wiedza Powszechna, Warszawa 1980, s. 237–289.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Woronow Ilona, Romantyczna idea korespondencji sztuk. Stendhal, Hoffmann, Baudelaire, Norwid, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Zgorzelski Czesław, Pielgrzym „w krainie dostatków i krasy”, w: tegoż, Obserwacje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993, s. 41–48.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##