O retoryczności ukrytej we wzniosłych przedmiotach i metaforach (na podstawie pism Augusta Cieszkowskiego, Józefa Kremera i Karola Libelta)
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
Polscy hegliści stanowią jedną z najważniejszych grup filozoficznych w Polsce XIX wieku. Ich twórczość, dziś pozostająca w cieniu dokonań słynnych wieszczów romantycznych, jest jednak interesującym obiektem badań teoretycznoliterackich. Pisane przez nich traktaty odznaczają się niezwykłą literackością, przez którą należy rozumieć zarówno poetycki język (nasycenie tekstu rozlicznymi metaforami, czy porównaniami), jak i narracyjne uporządkowanie, Cullerowskie, „niezwykłe złożenia słów (rollrock)”. Stąd pomysł, by literaturoznawczej analizie poddać pisma Augusta Cieszkowskiego, Józefa Kremera i Karola Libelta. Rozważania wpisuję w hermeneutyczny klucz interpretacyjny, który pozwala mi na odczytywanie tego typu twórczości jako komunikatu z przeszłości, zarazem określającego przyszłość. Odwołuję się do kategorii takich jak: kultura dialogu, czytanie krytyczne, retoryczność i intertekstualność.
Downloads
Article Details
Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej nieograniczonej w czasie - zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.
POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach Creative Commons Attribution CC-BY 4.0. (uznanie autorstwa). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).
Bibliografia
Bachtin Michaił, Estetyka twórczości słownej, przeł. Danuta Ulicka, oprac. Eugeniusz Czaplejewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Barthes Roland, Śmierć autora, przeł. Michał Paweł Markowski, „Teksty Drugie” 1999, nr 1/2, s. 247–251.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Beckett Samuel, Końcówka, w: tegoż, Dramaty. Wybór, przeł. A. Libera, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1995.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Blumenberg Hans, Paradygmaty dla metaforologii, przeł. Bogdan Baran, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Blumenberg Hans, Praca nad mitem, przeł. Kamila Najdek, Michał Herer, Zbigniew Zwoliński, Oficyna Naukowa, Warszawa 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Burke Edmund, Dociekania filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna, przeł. Piotr Graff, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Cieszkowski August, Prolegomena do historiozofii, na składzie w księgarni Jarosława Leitgebra, Poznań 1908.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Cirlot Juan Eduardo, Słownik symboli, przeł. Ireneusz Kania, Wydawnictwo Znak, Kraków 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Czerkies Tamara, Tekst literacki w nauczaniu języka polskiego jako obcego (z elementami pedagogiki dyskursywnej), Księgarnia Akademicka, Kraków 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Fairclough Norman, Critical Discourse Analysis, w: The Critical Study of Language, red. Norman Fairclough, Longman, London – New York 1995.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Gołaszewska Maria, Zarys estetyki. Problematyka, metody, teorie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Goodman Kenneth S., The Psycholinguistic Nature of the Reading Process, w: The Psycholinguistic Nature of the Reading Process, red. Kenneth S. Goodman, Wayne State University Press, Detroit 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kant Immanuel, Krytyka władzy sądzenia, przeł. Jerzy Gałecki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kłoskowska Antonina, Kultury narodowe u korzeni, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kostkiewiczowa Teresa, Odległe źródła refleksji o wzniosłości: co się stało między Boileau a Burke’em, „Teksty Drugie” 1996, nr 2–3, s. 5–13.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kremer Józef, Pisma pomniejsze, Księgarnia Nakładowa S. Lewentala, Warszawa 1879.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kremer Józef, Wykład systematyczny filozofii obejmujący wszystkie jej części w zarysie, t. 1: Fenomenologia. Logika, Księgarnia Nakładowa S. Lewentala, Kraków 1849.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kristeva Julia, Ta niesamowita potrzeba wiary, przeł. Anna Turczyn, TAiWPN Universitas, Kraków 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kurek Marcin, Powieść totalna. Wokół narracyjnych teorii Ernesta Sábato i Maria Vargasa Llosy, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Labocha Janina, Tekst, wypowiedź, dyskurs w procesie komunikacji językowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Libelt Karol, Estetyka czyli umnictwo piękne (Część ogólna), Księgarnia Jana Konstantego Żupańskiego, Poznań 1875.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Libelt Karol, O miłości ojczyzny, w: tegoż, Samowładztwo rozumu i objawy filozofii słowiańskiej, opracował i wstępem opatrzył Andrzej Walicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Libelt Karol, Samowładztwo rozumu i objawy filozofii słowiańskiej, w: tegoż, Samowładztwo rozumu i objawy filozofii słowiańskiej, opracował i wstępem opatrzył Andrzej Walicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Libelt Karol, System umnictwa, czyli filozofii słowiańskiej, Księgarnia Jana Konstantego Żupańskiego, Poznań 1874.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lîiceanu Gabriel, Gatunki filozoficzne [Philosophical genres], „Przestrzenie Teorii” 2017, nr 27, s. 345–354.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lyotard Jean-François, Wzniosłość i awangarda, przeł. Marek Bieńczyk, „Teksty Drugie” 1996, nr 2–3, s. 173–189.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Marzec Grzegorz, Romantyczne metafory pamięci, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 2015, t. 7, s. 179–196.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mitosek Zofia, Bachtin raz jeszcze, „Teksty Drugie” 2005, nr 5, s. 167–174.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mochnacki Maurycy, O duchu i źródłach poezji w Polszcze, w: Idee programowe romantyków polskich: antologia, oprac. Alina Kowalczykowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1991.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Montgomery Martin i in., The Ways of Reading. Advanced Reading Skills for Students of English Literature, Routledge, London 1992.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Nycz Ryszard, „Wyrażanie niewyrażalnego” w literaturze nowoczesnej (Wybrane zagadnienia), w: Literatura wobec niewyrażalnego, red. Włodzimierz Bolecki, Erazm Kuźma, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 1998.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Płuciennik Jarosław, Retoryka wzniosłości w dziele literackim, TAiWPN Universitas, Kraków 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pseudo-Longinos, O górności, w: Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles, Horacy, Pseudo-Longinos, przeł. i oprac. Tadeusz Sinko, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1951.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rachwał Tadeusz, Approaches of Infinity. The Sumbilme and the Social. Studies in Eighteenth- Century Writings, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1993.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Regiewicz Adam, Kerygmatyczne figury interpretcji, TAiWPN Universitas, Kraków 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rzymska krytyka i teoria literatury, wybór i oprac. Stanisław Stabryła, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1983.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sábato Ernesto, Hombres y engranajes, Alianza Editorial, Madrid 1973.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sarnowska-Temeriusz Elżbieta, Przeszłość poetyki. Od Platona do Giambattisty Vica, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1995.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Scheler Max, O zjawisku tragiczności, w: Arystoteles, D. Hume, M. Scheler. O tragedii i tragiczności, wybór, przedmowa i oprac. Władysław Tatarkiewicz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Schiller Fryderyk, O patetyczności, w: tegoż, Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy, przeł. Irena Krońska, Jerzy Prokopiuk, Czytelnik, Warszawa 1972.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sprecht Roman, Pojęcie wzniosłości w filozofii Kanta, „Studia z Historii Filozofii” 2013, nr 2, 167–184.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Tatarkiewicz Władysław, Historia estetyki, t. 1, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Wallence Catherine, Reading with Suspicious Eyes. Critical Reading in Foreign Language Classroom, w: Principle and Practice in Applied Linguistic, red. Guy Cook, Barbara Seidlhofer, Oxford University Press, Oxford 1995, s. 335–347.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Wójtowicz Stanisław, „Wszystko co mówiłem od samego początku – teoria nie ma konsekwencji”. Stanleya Fisha walka z teorią literatury, w: Anatomia dyskursu. Wiedza o literaturze z punktu widzenia obserwatora III, red. Bogdan Balicki, Bartosz Ryż, Emil Szczerbuk, Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Zwolski Edward, Choreia. Muza i bóstwo w religii greckiej, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1978.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##